کد مطلب:38874 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:121

گنجینه پرسمان » اهل بيت

چرا تبرّك كردن پارچه و غيره بر ضريحها و مكانهاي مقدس ـ كه يكي از اعمال مردم كشور ما و شيعيان است، سنّيها شرك ميشمارند؟ آيا در اينباره، قرآن كريم مطلبي فرموده است؟

در بين مسلمانان گروهي به نام وهابيت معتقدند، كسي كه به قبر و ضريح، و مانند آن تبرّك جويد، آن را معبود (و مورد پرستش) قرار داده است، و كسي كه غير خدا را معبود قرار دهد مشرك است، لذا اين كار را شرك به شمار ميآورند. امّا شيعه و اهل سنت چنين عقيدهاي را ندارند.( ر.ك: عقايد تطبيقي، حسين رجبي، ص 83، انتشارات دفتر نمايندگي مقام معظم رهبري در امور اهل سنت بلوچستان. ) چرا كه ما با اين كار آنها را مورد پرستش قرار نميدهيم و آنان را مستقل در تأثير نميدانيم، تا منافات با توحيد داشته باشد; بلكه معتقديم خداوند، چنين بركتي در وجود پاك اولياي خود قرار داده است.

تبرّك به معناي طلب بركت، و بركت به معناي ثبوت خير خدايي در چيزي است.( ر.ك: مفردات الفاظ القرآن، راغب اصفهاني، ص 41، دارالكاتب العربي. )

از آيات و روايات روشن ميشود، هر چيزي كه نوعي تعلق و انتساب به اولياي الهي داشته باشد، بركت، ارزش و شرافت پيدا ميكند و تبرك جستن به آن منافاتي با توحيد ندارد; به عنوان نمونه به دو مورد كه در قرآن آمده است اشاره ميكنيم: 1. قصة پيراهن يوسفغ قرآن كريم از قول حضرت يوسف ميفرمايد: اذْهَبُواْ بِقَمِيصِي هَـَذَا فَأَلْقُوهُ عَلَيَ وَجْهِ أَبِي يَأْتِ بَصِيرًا;(يوسف،93) اين پيراهن مرا ببريد، و بر صورت پدرم بيندازيد تا بينا شود بعد ميفرمايد: هنگامي كه بشارت دهنده آمد، آن را بر صورت او افكند، ناگهان بينا شد(يوسف،96). پيراهن پارچهاي بيش نبود، ولي بر اثر مجاورت و انتساب به حضرت يوسف داراي چنين بركت و خاصيتي شد كه چشمان يعقوبغ را بينا نمود.

اين رفتار حضرت يوسف و يعقوب كه پيامبر خدا و منادي توحيد حقيقي بودند، به ما ميفهماند كه تبرك جستن به چيزهايي كه به اولياي الهي تعلق دارد، منافاتي با توحيد ندارد.

2. قصة تبرك جستن بني اسراييل به صندوق

در بني اسراييل صندوقي بود كه آثار انبياي الهي، مانند: عمامه و عصاي موسي، الواح و... در آن بود. اين صندوق با اين كه چوب يا فلزي بيش نبود، اما وقتي در ميان بني اسراييل بود، به بركت آن دشمن فرار ميكرد و وجودآن در ميان لشكر، در ميدان جنگ، ماية سكون و آرامش آنان بود: فِيهِ سَكِينَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَبَقِيَّةٌ مِّمَّا تَرَكَ ءَالُ مُوسَيَ وَءَالُ هَـَرُونَ تَحْمِلُهُ الْمَلَغكَة;(بقره،248) در آن (صندوق) آرامشي از پروردگار شما، و يادگارهاي خاندان موسي و هارون قرار دارد; در حالي كه فرشتگان، آن را حمل ميكنند.( ر.ك: بحارالانوار، علامه مجلسي;، ج 13، ص 452 و ج 40، ص 283، مؤسسه الوفأ بيروت. )

در روايات شيعه و اهل سنت نيز آمده است كه اصحاب در زمان حيات و بعد از وفات پيامبر اكرمبه آثار آن حضرت، مانند: آب وضو، مو، ظرف آب، منبر و قبر پيامبر تبرّك ميجستند.( جهت آگاهي بيشتر از اين موضوع، و روايات آن، ميتوانيد به كتابهاي: معالم المدرستين، علامه سيد مرتضي عسكري، ج 1، ص 42ـ49، نشر المجمع العلمي الاسلامي / التبرّك، علي الاحمدي، دارالاسلاميه بيروت / التبرك بالصالحين و الاخيا و المشاهد المقدسه، صباح علي البياتي، المجمع العالمي لاهل البيت قم / تبرك و توسل، جواد محدثي، مركز پژوهشهاي فارسي الغدير مراجعه فرماييد. )

چنان كه در روايت آمده است: هنگامي كه پيامبر اكرموضو ميگرفتند، اصحاب نميگذاشتند قطرهاي از آن به زمين بيفتد، و در تبرّك جستن به آب وضوي آن حضرت با يكديگر به رقابت ميپرداختند.( ر.ك: بحارالانوار، علامه مجلسي;، ج 20، ص 332، مؤسسة الوفأ بيروت / الدرالمنثور، سيوطي، ج 6، ص 77، دارالمعرفه. )

در پايان لازم به يادآوري است كه تبرك به هر چيز، كاري مناسب همان چيز خواهد بود، به عنوان مثال، تبرك به خوردن و نوشيدني، به خوردن و نوشيدن است، چنان كه در روايات آمده است كه نوشيدن آب زمزم موجب شفا است.( كنزالعمال، المتقي الهندي، ج 12، ص 225، مؤسسة الرساله بيروت. )

تبرك به خانة خدا، با زيارت، طواف، دست كشيدن به حجرالاسود و دعا كردن در آن جا انجام ميگيرد، و تبرك به مساجد و مقامهاي مقدس، به نماز خواندن در آن جاهاست، چنان كه خداوند دستور داده، در مقام ابراهيم نماز خوانده شود: وَ اتَّخِذُواْ مِن مَّقَامِ إِبْرَ َهِيمَ مُصَلًّي;(بقره،125).

بنابراين تبرك با همان ملاكي كه در نوشيدن از چشمة زمزم، دست كشيدن به حجرالاسود، نماز خواندن در مقام ابراهيم و... به شرك منتهي نميشود; در تبرك به ضريحهاي مقدس نيز موجب شرك نميشود.( اقتباس از عقايد تطبيقي، حسين رجبي، ص 82ـ83، انتشارات دفتر نمايندگي مقام معظم رهبري در امور اهل سنت بلوچستان، با اندكي تغيير و اضافات. )